Καλλιτέχνη της Ζωής, γεια σου.
Το σημερινό μας θέμα είναι κομματάκι δύσκολο. Κι έντονο μπορείς να πεις. Πότε ένας καυγάς γίνεται άδικος;
Ας ξεκαθαρίσουμε από την αρχή κάτι : δεν υπάρχει σχέση που μου να μην περνάει τρικυμίες, να μην έχει τα καυγαδάκια της και τις προστριβές της. Και δε μιλάμε μόνο για τις συντροφικές. Κάθε είδος σχέσης έχει τις στιγμές των διαφωνιών της. Και είναι εντάξει! Είναι απολύτως φυσιολογικό, ανθρώπινο κι αναμενόμενο.
Τι γίνεται, όμως, όταν ξεχνάμε τον πραγματικό λόγο της διαφωνίας μας και περνάμε στο κομμάτι που προσπαθούμε να επιβάλλουμε στον άλλον τη γνώμη μας και να τον πείσουμε ότι έχουμε δίκιο;
Αν χαμογελάς διαβάζοντας αυτές τις γραμμές, σημαίνει ότι ξέρεις ακριβώς για ποιους καυγάδες μιλάμε. Ναι, εκείνες τις στιγμές που προσπαθούμε να αποδείξουμε στον άλλον ότι έχουμε εμείς δίκιο και όχι εκείνος. Εκείνες τις στιγμές που αν κάποιος φωνάξει: “Παιδιά, μισό, time out! Πείτε μας κι εμάς τον λόγο που τσακώνεστε!” θα τον κοιτάξουμε απορημένοι και πραγματικά άφωνοι. Γιατί πιθανότατα ούτε εμείς οι ίδιοι θα θυμόμαστε γιατί τσακωνόμαστε. Εκείνες τις στιγμές που η κατάσταση ξεφεύγει από την υγιή αντιπαράθεση και περνάει στο επίπεδο της διαμάχης της επιβολής του δίκιου. Είναι εκείνη ακριβώς η στιγμούλα που έχουμε σταματήσει να συνδεόμαστε με τον εαυτό μας, έχουμε σταματήσει να συνδεόμαστε με τον άλλον και έχουμε ξεχάσει την ανάγκη να επιλύσουμε το ζήτημα που έχει προκύψει. Εκείνη τη στιγμή έχουμε πια αποφασίσει ενδόμυχα ότι το μόνο σημαντικό είναι να αποδείξουμε πως η δική μας άποψη είναι η μόνη σωστή και δίκαιη.
Εμείς, οι καλλιτέχνες της ζωής, γνωρίζουμε πως η τάση μας αυτή ξεκινά από πολύ παλιά, από την εποχή της παιδικής μας ηλικίας. Από τότε που ενδεχομένως η πολύ αυστηρή προσκόλληση των γονιών μας στις δικές τους απόψεις ή η μεγάλη τους υποχωρητικότητα, μας δημιούργησαν τη λαθεμένη εντύπωση ότι χρειάζεται είτε να επιβάλλουμε πάντα τη γνώμη μας στους άλλους, είτε θα μας κατάπιναν οι απόψεις των άλλων.
Αν για παράδειγμα οι γονείς μας παρέμεναν μόνιμα αμετακίνητοι στις απόψεις τους και δε μας έδιναν την ευκαιρία να ακούγεται και να εξηγείται και η δική μας άποψη, τότε ίσως μάθαμε πως ό,τι κι αν πούμε εμείς θα γίνεται πάντα αυτό που λέει ο άλλος. Αν οι γονείς μας ήταν διαρκώς πολύ υποχωρητικοί και άτολμοι να βάλουν όρια , μπορεί να μάθαμε να θέλουμε, σε κάθε διαφωνία, να επιβάλλουμε τη δική μας γνώμη σαν τη μόνη επιλογή.
Μήπως ήρθε η ώρα να ξεχωρίσουμε την έννοια της άποψης από άλλες λέξεις και έννοιες που χρησιμοποιούμε αντί για αυτήν ; Μιλάμε για δίκιο και άδικο, για σωστό και λάθος, δίνουμε αγώνες συναισθηματικής επιβίωσης και επιβολής και όλα αυτά μόνο για μια άποψη.
Η άποψη του καθένα από εμάς δεν είναι τίποτα περισσότερο από την προσωπική μας εκτίμηση πάνω σε ένα θέμα. Είναι το φιλτράρισμα που κάνουμε εμείς από την οπτική μας μέσω των αξιών μας και η γνώμη μας για το θέμα. Έχουμε δικαίωμα σε αυτήν το ίδιο όπως και όλοι οι άλλοι. Μπορούμε να νιώθουμε ασφαλείς να εκφράζουμε την άποψή μας, είτε κάποιος συμφωνεί, είτε διαφωνεί με μας. Το ίδιο δικαίωμα ας αναγνωρίσουμε και στους άλλους. Να είναι ασφαλείς να εκφράζονται κι εκείνοι. Κανέναν να μη χρειάζεται να αγωνίζεται υπερασπιζόμενος μια άποψη σε βάρος μιας άλλης.
Όταν αντιληφθούμε τη σημασία αυτού του δικαιώματος και το αναγνωρίσουμε τόσο στον εαυτό μας όσο και στους άλλους, τότε οι συζητήσεις μας θα γίνουν πραγματικά ανταλλαγές. Ενδιαφέρουσες και γόνιμες ανταλλαγές απόψεων και προσωπικών ιδεών, χωρίς να νιώθουμε την πίεση να πείσουμε, ούτε την υποχρέωση να πειστούμε. Και τότε είναι που μπορεί να ανοίξουμε δρόμο για τα θαύματα της επικοινωνίας να συμβαίνουν. Τότε έχουμε την ευκαιρία να δώσουμε και να λάβουμε αμοιβαία γνώσεις, ιδέες, απόψεις.
Μπορούμε, κάτω από αυτό το πρίσμα, να κάνουμε ένα πείραμα. Την επόμενη φορά που θα νιώσουμε ότι ξεχάσαμε τον πραγματικό λόγο της διαφωνίας μας και φτάσαμε στο σημείο να μαχόμαστε κυριολεκτικά για να επιβληθούμε, να πάρουμε μια βαθιά ανάσα και να σταματήσουμε. Να δώσουμε χώρο και χρόνο στον συνομιλητή μας να αντιληφθεί ότι δεν ετοιμαζόμαστε να κατέβουμε στην αρένα, αλλά θα ακολουθήσει ανάμεσά μας μια υγιής, ειρηνική παραβολή απόψεων και τίποτα παραπάνω.
Να κοιταχθούμε στα μάτια και να συμφωνήσουμε ότι χωρίς φόβο αλλά με πάθος ο καθένας μας θα πει την άποψή του και θα βρούμε μια χρυσή τομή που εξυπηρετεί και τις δύο πλευρές. Δεν κινδυνεύουμε ο ένας από τον άλλον, δε μαχόμαστε, αλλά ο καθένας μας σέβεται τον άλλον και είμαστε έτοιμοι να βρούμε τον κοινό μας τόπο.
Και ας θυμόμαστε πάντα ότι είναι υγιές να συμφωνούμε ότι διαφωνούμε!